Chứng câm chọn lọc ở trẻ em là gì? | Safe and Sound

Chứng câm chọn lọc được chuyên gia tâm lý cho rằng là một dạng rối loạn lo âu trong đó trẻ không có khả năng nói trong các tình huống xã hội nhất định, nhưng lại có khả năng nói vào những thời điểm khác. Trẻ có thể nói chuyện bình thường với người thân và bạn bè khi không ai chú ý hoặc khi trẻ ở nhà. Bệnh thường được phát hiện vào giữa độ tuổi 3 và 8.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Định nghĩa chứng câm chọn lọc

Ảnh 1: Chứng câm chọn lọc là một rối loạn lo âu thường xuất hiện trong thời thơ ấu

Theo chuyên gia tâm lý, chứng câm chọn lọc là một rối loạn lo âu thường xuất hiện trong thời thơ ấu và trẻ bị ảnh hưởng bởi bệnh này phải chống chọi với những nỗi sợ hãi và lo lắng quá mức. Trẻ nhìn chung có khả năng nói một cách tự do tại những nơi chúng cảm thấy thoải mái, nhưng lại không có khả năng nói trong những tình huống cụ thể - trẻ tỏ ra thờ ơ, lặng lẽ hoặc có biểu cảm gương mặt lạnh cứng trong lúc những người khác đang chờ đợi trẻ cất tiếng. Các chuyên gia tâm lý khẳng định, việc không có khả năng nói này không phải là kết quả của một quyết định có ý thức hay do trẻ từ chối nói. Chứng câm chọn lọc có thể ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của trẻ. Do đó, bạn cần phát hiện và điều trị sớm hội chứng này ở trẻ. Safe and Sound với đội ngũ chuyên gia tâm lý có thể hỗ trợ bạn phát hiện ra các vấn đề sớm.

 

2. Dấu hiệu chứng câm chọn lọc ở trẻ em

• Trẻ bị “đông cứng lại” mỗi khi người lạ hỏi.
• Trẻ có thể nói chuyện bình thường trong những tình huống nhất định nhưng lại không chịu nói chuyện trong một số tình huống khác.
• Trẻ sử dụng cử chỉ tay hoặc mặt để hỏi hoặc nói những điều mà trẻ có thể nói được.
• Những dấu hiệu kể trên kéo dài hơn 1 tháng.
• Trẻ nhút nhát quá mức.
• Trẻ luôn cảm thấy sợ hãi hoặc xấu hổ khi ở nơi đông người.
• Trẻ có các hành vi tiêu cực.
• Hành vi của trẻ ảnh hưởng đến kết quả học tập và các vấn đề giao tiếp xã hội.
• Trẻ bị cô lập và xa cách.
• Trẻ luôn cần sự quan tâm của bạn và luôn “bám” theo bạn mọi lúc.

Ảnh 2: Trẻ bị “đông cứng lại” khi người khác hỏi

3. Nguyên nhân gây chứng câm chọn lọc

Những nguyên nhân khiến trẻ mắc chứng câm chọn lọc vẫn chưa được chuyên gia tâm lý xác định rõ, dù chúng được biết là có liên quan đến sự lo âu.

Các chuyên gia tâm lý cho biết, trẻ thường sẽ thừa hưởng khuynh hướng lo âu từ một thành viên nào đó trong gia đình. Nhiều trẻ trở nên rất buồn mỗi khi bị tách rời khỏi cha mẹ của mình và chuyển sự lo lắng đó sang cho những người lớn đang cố gắng giúp trẻ hòa nhập vào môi trường mới. Nếu trẻ mắc rối loạn âm nói và ngôn ngữ hay có vấn đề về thính giác thì việc nói chuyện của trẻ sẽ trở nên căng thẳng hơn.

Theo chuyên gia tâm lý, một số trẻ gặp khó khăn khi xử lý những thông tin cảm giác như tiếng ồn lớn hay cảm giác bị chen lấn xô đẩy trong đám đông – tình trạng này được gọi là rối loạn chức năng tích hợp cảm giác. Chính điều đó khiến trẻ rơi vào tình trạng khép mình và không thể nói chuyện khi bị choáng ngợp trong một môi trường xô bồ.

Khi chứng câm chọn lọc xảy ra như một triệu chứng của rối loạn căng thẳng sau sang chấn thì nó sẽ dẫn đến một số hành vi khác hơn, ví dụ như trẻ sẽ đột ngột dừng nói chuyện trong những tình huống mà trước đây trẻ chưa từng gặp khó khăn gì. Các chuyên gia tâm lý cũng cho biết, tình trạng này có thể dẫn đến chứng câm chọn lọc nếu những yếu tố khởi phát không được giải quyết và trẻ đang phát sinh một nỗi lo lắng về giao tiếp.

Một quan niệm sai lầm phổ biến là khi trẻ im lặng, người lớn thường nghĩ điều đó là do trẻ tự ý không nói chuyện, bị ai đó kiểm soát hoặc mắc chứng tự kỷ. Tuy nhiên, các chuyên gia tâm lý khuyến cáo không có mối liên hệ nào giữa câm chọn lọc và hội chứng tự kỷ, mặc dù hai tình trạng này có thể xảy ra ở cùng một đứa trẻ.

Người nhà hoặc trẻ bị chứng câm chọn lọc cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu triệu chứng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ vấn đề mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Vậy Safe and Sound sẽ giúp bạn như thế nào để vượt qua vấn đề này?

- Nhận diện và điều chỉnh nội tâm trước những khó khăn hiện tại của bạn

- Cùng bạn tìm ra giải pháp tối ưu để vượt qua

- Kích hoạt nguồn năng lượng tích cực bên trong của bạn

4. Làm thế nào Safe and Sound có thể giúp đỡ bạn?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Đề giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:

- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.

- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.

- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.